Gevelstenen in Houthem en Geulhem : Maartenshoeve, Vroenhof 60


Gevelstenen in Houthem en Geulhem (6) :
Vroenhof 60

John Odekerken

St. Maartenshof : (oorspronkelijk een 16-de eeuwse carréhoeve uitgevoerd in vakwerk bouwstijl)

Gevelsteen boven ingangspoort Maartenshoeve (Fons Heijnens)

- Midden boven de toegangspoort, in het horizontale metselwerk bevindt zich een rechthoekige gevelsteen met het jaartal 1721, waarbij de 17 en de 21 gescheiden worden door een hartvormig motief met daarboven een kleine versiering in de vorm van een kruisje.

- Midden in het bovenste gedeelte van de voorgevel (aan de straatkant) is er een zgn. zuid-zonnewijzer aanwezig uit 1699; deze is dus 300 jaar oud!

Zonnewijzer in voorgevel van Maartenshoeve (Fons Heijnens)

- De eerst bekende bewoner was Andries Walthouwers in 1634; hij was schepen van de Bank Houthem en landmeter (1).

- Eigenaar van de St.Maartenshoeve met brouwerij was in 1698 Willem Philippi; in 1734 werd een zekere W. Philippi (toen timmerman van beroep) "wonende in de St. Maartenshoeve te Vroenhof" koning van de schutterij. Het betreft hier waarschijnlijk beide keren dezelfde persoon.(2)

- Dit vakwerkgebouw kreeg in 1699 een nieuwe voorgevel in mergel en in 1721werd de binnenplaats middels een toegangspoort afgesloten. Het huis bleef in handen van de familie Philippi totdat in 1843, als gevolg van erfdeling, het ouderlijke huis eigendom werd van Mathias Curfs welke gehuwd was met Johanna Barbara Philippi. Verdere erfdeling zorgde er op het eind van de negentiende eeuw voor, dat het pand in eigendom kwam van Fer Urlings. Deze was gehuwd met Maria Curfs. (3)

De St. Maartenshoeve in de jaren zestig van de vorige eeuw.

- Mr. Frans Erens kocht de St. Maartenshoeve in juni 1927 en bewoonde deze tot aan zijn overlijden in december 1935.  

Frans Erens

Hij was een van de grondleggers van de literaire beweging der Tachtigers uit de vorige eeuw. Als literair criticus bepaalde hij door zijn persoonlijke invloed grotendeels het karakter van genoemde beweging. Meer dan acht jaar heeft Erens in Houthem gewoond, zonder tot echte kontakten met de bewoners te komen. Hij kon zich hele tijden terugtrekken als een monnik tussen boeken, ver van de woelige wereld. Maar voornamelijk zijn gezondheidstoestand liet het niet toe, dat hij zich veel vertoonde in het dorp. Hij vermoedde zelfs de aanwezigheid van een waterader onder het huis, wat zijn reumatisch gestel nog meer aantastte. Waarschijnlijk was er inderdaad een (water-)put in de kelder onder de achterbouw.(4).  

Plaquette van de schrijver Frans Erens, aangebracht op de gevel van de St. Maartenshoeve. Deze plaquette werd in december 1985 aangebracht. (Fons Heijnens)

- Zijn weduwe, Sophie Erens-Bouvy, verkocht het linkerpand in 1942 aan Joep Curfs in huwelijk met Maria Wilhelmina Huynen (5).
Bér Coumans en zijn echtgenote Mia Curfs woonden er gehuurd van 1949 tot 1953.
Verder woonde er nog een fam. van de Goor uit Eindhoven.

- In het rechterpand (de zogenaamde arbeiderswoning) woonde de fam. Soons van ca.1927 tot 1941. Zij hadden er tevens een timmerwerkplaats. Nadien woonde er de fam. Bergsteyn (van 1941 tot 1958), die er een fietsen-herstelinrichting had. Zij verhuisden later naar de voet van de Geulhemerberg.
In 1958 werd het rechterpand afgebroken, waarna Wiel Curfs er in 1959 een nieuw huis bouwde. Van 1961 tot 1966 woonde hier een kaashandelaar Moons en daarna tot op heden de fam. Jongen.

Poort van de St. Maartenshoeve met rechts de zgn. arbeiderswoning. die in 1958 werd afgebroken.

- In 1953 verkocht Joep Curfs het linkerpand aan de kunstschilder en glazenier Jacques Vonk uit Rotterdam.
Deze liet de kleine kamers van de benedenverdieping doorbreken om er een ruime woonkamer en in het vroegere schuurgedeelte een groot atelier in te richten. Hij was gehuwd met de weduwe Boersma-Stille, die uit haar eerste huwelijk 5 kinderen had (6). Haar zoon, Wim Boersma, zit momenteel in de redactie van 't Sjtegelke.

- In 1982 werd het pand verkocht aan de dames H. Frantzen en E.C. Bemer.

In december 1985 heeft men tijdens een korte plechtigheid een bronzen plaquette, voorstellende de schrijver Frans Erens, in de voorgevel van de Sint Maartenshof aangebracht.
In 1987 werd tenslotte de 300 jaar oude zonnewijzer gerestaureerd door de vereniging "de Zonnewijzerkring"; uit Voorschoten.

Noten
(1) Echo's uit Houthems verleden, J. Philippens, Eijgelshoven
1992, p. 132-133
(2) Houthems verleden, J. Philippens, Eijgelshoven 1983, p. 126 en 261-262
(3) Geulrand nr. 13, januari 1986, p. 31; Echo's uit Houthems verleden, J. Philippens, Eijgelshoven 1992, p. 132-133
(4) Geulrand nr 2, april 1983, p. 57; Limburgs Dagblad 7-12-1985; Frans Erens, de Limburgse Tachtiger, Jan Heinrichs, Jan Notten en Lou Spronck, Nuth 1985
(5) Geulrand nr. 13, januari 1985, p. 33
(6) De Nieuwe Limburger 26-3-1964; Limburgs Dagblad 7-12-1985

Begrafenis van Frans Erens in de parochiekerk van de H. Gerlachus in Houthem in december 1935.


Gepubliceerd in 't Sjtegelke, (1999) nr 12, p. 25-27


naar boven

© Heemkundevereniging Houthem-St. Gerlach

Geen menu? Klik hier!